W Wielki Piątek krzyż i męka Pana Jezusa są w centrum uwagi i modlitwy człowieka wierzącego. Postarajcie się przeżyć ten dzień w duchu umartwienia przez świadomie podjęty post (trzy posiłki, w tym jeden do syta) i powstrzymanie się od pokarmów mięsnych. Znajdźcie również odpowiednią chwilę na modlitwę rodzinną i osobistą. Wysłuchajcie w skupieniu transmisji Liturgii Męki Pańskiej albo nabożeństwa Drogi Krzyżowej.
W naszym kościele liturgię wielkopiątkową będę sprawował o godz. 18:00 (bez udziału wiernych). W Waszych domach proponuję rodzinną adorację krzyża. Możecie ją odprawić o godzinie 15:00 albo w innej dogodnej porze. Na zakończenie zachęcam do wspólnego odmówienia koronki do Bożego Miłosierdzia (w Wielki Piątek rozpoczyna się nowenna przed Świętem Miłosierdzia).
Wyeksponujcie także w swoich domach wizerunek Chrystusa ukrzyżowanego. Ponieważ tego dnia można zyskać odpust zupełny za adorację krzyża, zachęcam do odprawienia Drogi Krzyżowej, a zamiast wieczornego pacierza zaśpiewanie „Gorzkich żalów”.
W Triduum Paschalne zapraszam do indywidualnego nawiedzenia kościoła. Środkowe drzwi świątyni otwarte są codziennie. W przedsionku wyłożone jest wielkanocne wydanie biuletynu „Przystań” (5 zł) oraz świąteczny egzemplarz „Gościa Niedzielnego” (6 zł). Zachęcam do czytania prasy katolickiej w te szczególne dni. Należność złożycie przy najbliższej okazji.
DOMOWA ADORACJA KRZYŻA
Najlepiej będzie zorganizować nabożeństwo o godzinie 15.00. Jeśli obowiązki nie pozwalają, można to uczynić o innej porze dnia. Znajdźcie na modlitwę odpowiednie miejsce. Jeżeli macie zrobiony w domu ołtarzyk, to zgromadźcie się przy nim. Możecie również usiąść przy stole, przy którym wspólnie jecie posiłki (to podkreśli rodzinny charakter modlitwy). Podczas tego nabożeństwa szczególne miejsce zajmuje krzyż. Najlepiej, jeśli to będzie ten, który wczoraj przygotowaliście na wieczorne czuwanie. Przed rozpoczęciem modlitwy znajdźcie w Biblii fragment z Ewangelii według św. Jana (rozdział 19, wersety 16-34). Niech go odczyta osoba dorosła lub starsze dziecko. Wspólną modlitwę niech poprowadzi ojciec lub matka rodziny. Niektóre modlitwy rodzice mogą dać dzieciom do odczytania.
OBRZĘD WPROWADZAJĄCY
Zapalamy świecę. Prowadzący modlitwę mówi:
Prowadzący: Światło Chrystusa.
Wszyscy: Bogu niech będą dzięki.
Na początek zaśpiewajcie pieśń (np. Ludu, mój ludu). Następnie poproście o światło Ducha Świętego:
Prowadzący: Duchu Święty, który wypełniasz miłością i skruchą serca ludzi, przyjdź do naszej rodziny. Napełnij nas swoim światłem, skrusz w nas kamienie grzechu i poprowadź do doświadczenia tej miłości, jaka objawiła się na krzyżu w Wielki Piątek dwa tysiące lat temu.
Wszyscy wykonują znak krzyża: W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
Zgromadzeni mogą usiąść i wpatrując się w zasłonięty krzyż, umieszczony w centralnym miejscu, wysłuchają słowa modlitwy wprowadzenia:
Prowadzący: Panie Jezu, i dziś trwamy przy Tobie razem, w gronie naszej rodziny. Chcemy wpatrywać się z wiarą w znak największej miłości i nadziei, jakim jest Krzyż. Chcemy wspólnie oddać mu cześć i adorować go. Jest to znak, który często nam towarzyszy. Wykonujemy go wiele razy w modlitwie. Zawiesiliśmy go w naszym domu. Spotykamy go w szkole, w pracy i w przydrożnych kapliczkach. Teraz spoglądamy na miejsce, gdzie jest ukryty krzyż, bo wczoraj schowaliśmy go przed naszymi oczami. Dzisiaj nasze serca kierujemy do Ciebie, Panie Jezu. Zostałeś umęczony, pobity, opluty. Byłeś tak bardzo cierpiący i tak bardzo kochający. Dlatego nasze spojrzenie wypełnia przede wszystkim nadzieja. W gronie naszej rodziny łączymy się z Twoim cierpieniem. Twoja krew przyniosła nam łaskę pojednania. Zmazała nasze grzechy i otworzyła nam drogę do życia wiecznego. Dlatego chcemy okazać Ci wdzięczność za Twoje cierpienie i Twoją śmierć na odpuszczenie grzechów wszystkich ludzi. Bądź z naszą rodziną, która w Tobie szuka nadziei. Wiemy, że wiele razy, także i w ostatnim czasie, do naszych serc i wzajemnych relacjach wkradał się grzech. Chcemy Cię dziś, Jezu, przeprosić za wyrządzone zło. Każdy z nas chce Cię przeprosić za swoje zamknięte serce na Twoją miłość i zatkane uszy na Twoje słowo. Razem z Maryją i św. Janem stajemy u stóp Twojego krzyża i prosimy, abyś przez zdrój Twojej łaski przemienił nasze serca i wlał w nas nadzieję, której nie zakryje mrok cierpienia i śmierci.
Zaśpiewajcie trzy razy: Któryś za nas cierpiał rany, Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami.
Teraz powstańcie i wysłuchajcie fragmentu Ewangelii według św. Jana. Jest to fragment z relacji naocznego świadka i uczestnika tamtych wydarzeń. Nie zapomnijcie uklęknąć na chwilę cichej modlitwy, gdy będzie mowa o śmierci Jezusa.
Prowadzący: Posłuchajmy słów Ewangelii według św. Jana: Zabrali zatem Jezusa. A On sam dźwigając krzyż wyszedł na miejsce zwane Miejscem Czaszki, które po hebrajsku nazywa się Golgota. Tam Go ukrzyżowano, a z Nim dwóch innych, z jednej i drugiej strony, pośrodku zaś Jezusa. Wypisał też Piłat tytuł winy i kazał go umieścić na krzyżu. A było napisane: «Jezus Nazarejczyk, Król Żydowski». Ten napis czytało wielu Żydów, ponieważ miejsce, gdzie ukrzyżowano Jezusa, było blisko miasta. A było napisane w języku hebrajskim, łacińskim i greckim. Arcykapłani żydowscy mówili do Piłata: «Nie pisz: Król Żydowski, ale że On powiedział: Jestem Królem Żydowskim». Odparł Piłat: «Com napisał, napisałem». Żołnierze zaś, gdy ukrzyżowali Jezusa, wzięli Jego szaty i podzielili na cztery części, dla każdego żołnierza po części; wzięli także tunikę. Tunika zaś nie była szyta, ale cała tkana od góry do dołu. Mówili więc między sobą: «Nie rozdzierajmy jej, ale rzućmy o nią losy, do kogo ma należeć». Tak miały się wypełnić słowa Pisma: Podzielili między siebie szaty, a los rzucili o moją suknię. To właśnie uczynili żołnierze. A obok krzyża Jezusowego stały: Matka Jego i siostra Matki Jego, Maria, żona Kleofasa, i Maria Magdalena. Kiedy więc Jezus ujrzał Matkę i stojące-go obok Niej ucznia, którego miłował, rzekł do Matki: «Niewiasto, oto syn Twój». Następnie rzekł do ucznia: «Oto Matka twoja». I od tej godziny uczeń wziął Ją do siebie. Potem Jezus świadom, że już wszystko się dokonało, aby się wypełniło Pismo, rzekł: «Pragnę». Stało tam naczynie pełne octu. Nałożono więc na hizop gąbkę pełną octu i do ust Mu podano. A gdy Jezus skosztował octu, rzekł: «Wykonało się!» I skłoniwszy głowę oddał ducha.
Teraz wszyscy klękają i pozostają chwilę w ciszy.
Ponieważ był to dzień Przygotowania, aby zatem ciała nie pozostawały na krzyżu w szabat – ów bowiem dzień szabatu był wielkim świętem – Żydzi prosili Piłata, aby ukrzyżowanym połamano golenie i usunięto ich ciała. Przyszli więc żołnierze i połamali golenie tak pierwszemu, jak i drugiemu, którzy z Nim byli ukrzyżowani. Lecz gdy podeszli do Jezusa i zobaczyli, że już umarł, nie łamali Mu goleni, tylko jeden z żołnierzy włócznią przebił Mu bok i natychmiast wypłynęła krew i woda.
ADORACJA KRZYŻA
Wszyscy wstają. Osoba, która przewodniczy modlitwie, odkrywa krzyż, bierze go do ręki i pokazuje pozostałym członkom rodziny, mówiąc:
Prowadzący: Oto drzewo krzyża, na którym zawisło Zbawienie świata, nasz Pan, Jezus Chrystus.
Wszyscy klękają i mówią: Kłaniamy się Tobie, Panie Jezu Chryste, i błogosławimy Ciebie; żeś przez krzyż i mękę swoją świat odkupić raczył.
Następnie osoba, która trzyma krzyż, całuje go jako pierwsza i podaje krzyż do ucałowania pozostałym członkom rodziny. Ten gest ucałowania można opuścić w zaistniałej sytuacji zagrożenia wirusem. Potem krzyż należy odłożyć na miejsce, gdzie był wcześniej złożony. W postawie klęczącej adorujcie teraz krzyż.
Prowadzący: Oto ja, dobry i najsłodszy Jezu, upadam na kolana przed Twoim obliczem i z największą gorliwością ducha proszę Cię i błagam, abyś wszczepił w moje serce najżywsze uczucia wiary, nadziei i miłości oraz prawdziwą skruchę za moje grzechy i silną wolę poprawy. Oto z sercem przepełnionym wielkim uczuciem i z boleścią oglądam w duchu Twoje pięć ran i myślą się w nich zatapiam, pamiętając o tym, dobry Jezu, co już prorok Dawid włożył w Twoje usta: „Przebodli ręce moje i nogi, policzyli wszystkie kości moje”.
Zaśpiewajcie pieśń o krzyżu (np. Wisi na krzyżu). Następnie wszyscy klękają.
Prowadzący: Panie, wiemy, że w naszym życiu często obrażaliśmy Ciebie, schodziliśmy z właściwej drogi i ulegaliśmy pokusom. Przyczynialiśmy się w ten sposób do Twojego cierpienia. Dlatego teraz chcemy przeprosić Cię za brak miłości do Ciebie, do innych ludzi oraz za brak miłości w naszym domu. Dlatego wołamy: Przepraszamy Cię, Panie Jezu.
Za to, że wstydziliśmy się znaku krzyża…
Za to, że czasem czyniliśmy go w ukryciu, tak aby nikt nie widział…
Za to, że robiliśmy to w pośpiechu i bez szacunku…
Za to, że nie chcieliśmy go nosić przy sobie (zawieszonego na szyi) albo byle jak go rzucaliśmy…
Za to, że wstydziliśmy się ucałować nasze krzyżyki i medaliki…
Za to, że nie zawsze akceptowaliśmy codzienne krzyże, cierpienie i trudności w naszym życiu…
Za to, że często stawialiśmy na pierwszym miejscu nasze przyjemności, nałogi i nas samych…
Za to, że nasza mowa była pełna kłamstw, wulgaryzmów i plotek…
Za brak szacunku, miłości i cierpliwości wzajemnej w naszym domu…
Za lenistwo, zaniedbywanie obowiązków i brak wzajemnej pomocy…
Za zaniedbanie dobrych natchnień i dobra, które mogliśmy uczynić…
Możecie wspólnie zaśpiewać Suplikacje (Święty Boże, Święty Mocny…).
KOMUNIA DUCHOWA
Pan Jezus na krzyżu ofiarował swoje życie dla nas. Pozostał z nami obecny w Eucharystii, która jest Jego Ciałem za nas wydanym, dlatego teraz jest najlepszy moment na przyjęcie komunii duchowej.
Prowadzący: Panie Jezu, Ty nam zostawiłeś modlitwę i poleciłeś, abyśmy z niej korzystali, kiedy znajdziemy się w potrzebie. Dlatego prosimy Cię, módl się teraz wraz z nami i przygotuj nasze serce na przyjęcie komunii duchowej. W ten najprostszy sposób pragniemy Ci podziękować za Twoją śmierć na krzyżu.
Wszyscy: Ojcze nasz…
Czytajcie powoli modlitwy, myśląc z utęsknieniem o kościele i tabernakulum, w którym jest obecny Pan Jezus. Pamiętajcie też o chwili ciszy, aby każdy mógł doświadczyć osobistego spotkania z Jezusem.
Propozycja modlitwy dla dzieci: Panie Jezu, przyjdź do mnie i wejdź do mojego serca. Pomóż mi kochać tak, jak Ty kochałeś innych. Pomóż mi czynić tylko dobre rzeczy, a unikać złych, bo bardzo Cię kocham i chcę zawsze być blisko Ciebie. Amen.
Propozycja modlitwy dla dorosłych: Panie Jezu wierzę, że jesteś prawdziwie obecny w Najświętszym Sakramencie. Kocham Cię ponad wszystko i pragnę Ciebie całą moją duszą. Ponieważ teraz nie mogę cię przyjąć w Komunii sakramentalnej w moim kościele, dlatego proszę Cię, to Ty przyjdź teraz duchowo do mojego serca. A kiedy już do niego wejdziesz, przygarnę Cię i cały zjednoczę się z Tobą. Nie pozwól, abym kiedykolwiek oddalił się od Ciebie. Przedwieczny Ojcze, ofiaruję Ci Przenajświętszą Krew Twojego Syna jako wynagrodzenie za moje grzechy, jako pomoc duszom w czyśćcu cierpiącym i w intencjach Kościoła Świętego. Amen.
Możecie zaśpiewać pieśń eucharystyczną.
MODLITWA POWSZECHNA ZA INNYCH
Modlitwę powszechną odmawia się w postawie klęczącej albo stojącej.
Prowadzący: Dzisiaj we wszystkich kościołach na świecie wznosi się do Boga uroczystą modlitwę w wielu intencjach i potrzebach ludzi. My też w naszym domu chcemy dołączyć się do tego wspólnego wołania. Dlatego powtarzamy: Wysłuchaj nas, Panie.
Módlmy się za święty Kościół Boży; niech nasz Bóg i Pan obdarzy go pokojem i jednością i strzeże go na całej ziemi, a nam pozwoli wieść życie ciche i spokojne na chwałę Boga Ojca wszechmogącego…
Módlmy się za naszego papieża Franciszka i papieża emeryta Benedykta; niech nasz Bóg i Pan, który wybrał ich do wykonywania władzy biskupiej, zachowa ich w zdrowiu i bezpieczeństwie dla swojego Kościoła świętego, aby papież Franciszek kierował świętym ludem Bożym…
Módlmy się za naszego biskupa Andrzeja, za wszystkich biskupów i kapłanów – za naszego księdza proboszcza, za diakonów, za wszystkich, którzy służą Kościołowi i za cały lud wierny…
Módlmy się za przygotowujących się do chrztu: niech nasz Bóg i Pan otworzy wnętrza ich serc i bramy swego miłosierdzia, aby otrzymawszy w tym sakramencie odpuszczenie wszystkich grzechów, złączyli się z nami w Chrystusie Jezusie, Panu naszym…
Módlmy się za wszystkich braci wierzących w Chrystusa: niech nasz Bóg i Pan sprawi, aby dążyli do prawdy, niech ich zgromadzi i zachowa w swoim jednym Kościele…
Módlmy się za tych, którzy nie wierzą w Chrystusa i w Boga, aby w szczerości serca postępowali za tym, co słuszne, i tak mogli odnaleźć samego Boga oraz wstąpili na drogę zbawienia…
Módlmy się za wszystkich rządzących państwami: niech nasz Bóg i Pan kieruje ich umysłami i sercami według swojej woli, abyśmy wszyscy żyli w prawdziwej wolności i pokoju…
Módlmy się za wszystkich udręczonych trwającą epidemią, aby nasz Bóg i Pan przywrócił chorym zdrowie, dał siły tym, którzy się nimi opiekują, pocieszył płaczące rodziny, a zmarłym dał pełnię odkupienia…
Módlmy się, aby Bóg oczyścił świat z wszelkich błędów, odwrócił od nas choroby, oddalił głód, otworzył więzienia, rozerwał kajdany zła i niewoli, raczył dać bezpieczeństwo i szczęśliwy powrót podróżującym, zdrowie chorym, a umierających obdarzył zbawieniem…
Teraz można odmówić Koronkę do Bożego Miłosierdzia.
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO DZIECI
Rodzice mogą pobłogosławić swoje dzieci. Ojciec i matka mogą czytać wspólnie następująca modlitwę: Panie Jezu, dziękujemy Ci za Twój Krzyż i za nasze dzieci. Niech ten znak, który kreślimy na ich czołach, będzie dla nich obroną przed złem, a Twoje błogosławieństwo niech wspiera ich w dobrych wyborach życiowych. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
Teraz rodzice kreślą znak krzyża na czole swoich dzieci.
ZAKOŃCZENIE
Następnie wszyscy wykonują znak krzyża na sobie. Można przy tym powiedzieć następujące słowa: Niech nas broni moc Chrystusa Zbawiciela, który dla na umarł i zmartwychwstał. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen.